Günümüzün çocukları teknolojik bir dünyaya doğuyor. İnternetle ergenlik döneminin başında tanışan ebeveynlerin çocukları bugün üç yaşından itibaren akıllı telefonları, tabletleri kullanmaya başlıyorlar. Görsel uyaranların ve hazır bilginin bu kadar yoğun olduğu bir ortamda anne babalar çocuklarına kitap okumayı sevdirmenin yollarını arıyor.
Her Şeyin Dijitalleştiği Bu Çağda Neden Kitap Okumalı?
Erken yaştan itibaren kitap okuma alışkanlığı edinen çocukların öğrencilik hayatları boyunca akademik performanslarının daha iyi olduğu araştırmalar sonucunda belirlenmiştir. Bugün biliyoruz ki, sadece sözel beceri alanlarında değil, matematik becerileri için de «okuduğunu anlama» kilit noktadadır.
Okuma becerisi düşük olan öğrenciler, var olan potansiyellerini ortaya koymada güçlük yaşayabilmektedirler. Kitap okuma alışkanlığının ders başarısını arttırma nedenlerinden en önemlisi, çocuğun düzenli kitap okuma alışkanlığının düzenli ders çalışma alışkanlığına öncülük etmesidir.
Kitap Okuma Alışkanlığında İçsel Motivasyonun Önemi…
Günün belirli saatlerinde kendi içsel motivasyonuyla, keyif almak amacıyla kitap okuyan çocukların bir süre sonra ders çalışmaya da içsel motivasyon geliştirdikleri görülmektedir. Kitap okumak, dürtü kontrolü ve dikkati de geliştirmektedir.
Çocuklarımıza kitap okumanın yapılması gereken bir görev değil, tercih edilen bir aktivite olduğunu anlatmaya çalışmak yerine göstermek daha yerinde olacaktır. Bunu göstermenin yolu elbette ki ebeveynin de kitap okumayı tercih etmesi ve bundan keyif almasıdır. Sırf çocuk görsün diye okumak, model olmaktan uzak bir davranıştır. Okumayı evin ve aile yaşantısının bir parçası haline getirmek gerekir.
Bugün her salonda, oturma odalarında, mutfaklarda ve hatta yatak odalarında bile televizyon mevcuttur. Televizyon izlemek bu çağın çocukları için ev alışkanlıklarının doğal bir parçası gibidir. Ancak kitaplık, pek çok evde yoktur. Varsa da bu genelde çocuğun odasındadır.
Salonlarında ve diğer odalarda kitaplık bulunan evlerde büyüyen çocukların, okumayı ödev değil doğal bir alışkanlık olarak gördükleri belirlenmiştir. Model olmaktan daha da önemli olan şey, çocuğa kitap okumaktır.
Bir Bağ Kurma Yolu Olarak Kitap Okumak…
Çocuğa kitap okumanın asıl sırrı, ebeveynin tüm dikkatinin o anda çocuğuyla birlikte olmasıdır. Oyun oynarken bir yandan telefona bakabilir, sohbet ederken bir yandan televizyona bakabilirsiniz; ancak kitap okurken sadece kitap okursunuz. Aklınız ve fikrinizle tamamen oradasınızdır.
Dikkatin sadece çocukta ve kitapta olmasının yarattığı bağ, çocuklar için çok önemlidir. Kitap, bir nesne olmaktan çıkıp çocuğun ebeveyniyle kurduğu ilişkide bir anahtar olduğunda, çok değerli bir anlam kazanmaktadır. Bu nedenle, çocuklarımızla gerçekten isteyerek, keyif alarak ve bağ kurarak kitap okumamız önemlidir. Bu bağı kuran çocuklar için büyüdüklerinde kitap okumak, gerçek bir keyif deneyimine dönüşmektedir.
Büyük Çocuklara da Kitap Okumaya Devam Edelim…
Okumayı öğrendikten sonra genelde çocukların artık kendilerinin okuması beklenir. Okuma pratiği yapmak elbette önemlidir ve çocuklar hem bize hem kendi başlarına okuma çalışmaları yapmalılardır. Ancak bunun dışında ebeveynler çocuklarına okumaya ilkokul dönemi boyunca mutlaka devam etmelilerdir.
İlkokul çağı çocukları için 4. sınıfa kadar her gün dizi izler gibi bölüm bölüm kitap okumaya devam etmek gerekir.
Okul öncesinde ve ilkokul döneminde okunabilecek kitaplar çok çeşitlidir. Günümüzde artık interaktif kitaplar da mevcuttur. Teknoloji ile büyüyen çocukların dikkatini çekmek için bu tip 3 boyutlu kitaplar kullanılabilir.
Ergenlik Döneminde Zevklerine Ortak Olalım…
Günümüzde ergenlik dönemindeki çocuklar vakitlerini sosyal medyada geçirmekten yana… Ancak gözlemler, çocukluklarından beri kitaplarla vakit geçiren ergenler için okumanın merak uyandırmaya devam ettiğini gösteriyor.
Her konuda olduğu gibi kitap okuma konusunda da baskıcı olmak ve bunu tercih etmiyorlarsa onları yargılamak, ergen çocuklarınızı okumaktan iyice uzaklaştıracaktır.
Bugün günümüzde pek çok kitabın filmi ve dizisi yapılmıştır. Severek izlediği bir filmin kitabını önerebilirsiniz. Bu çağdaki çocukların zevklerini anlamaya çalışmak ve ilgi alanları hakkında sohbet etmek önemlidir.
Bol sayfalı kitapları okuyacak kadar dikkat veremeyenler için çizgi romanlar da bir tercih olabilir.
Okumayı Keyifli Hale Getirmek…
Okumanın yeri ve zamanı olmaz. Sadece masada değil, masanın altında bile kitap okunabilir. Yatakta, çadırda, balkonda, mutfakta… Kitabın her ortamda yanımızda olabileceği düşüncesi aşılanmalıdır.
Sesli kitaplar dinlemek de bir alternatiftir. Duyduğunu anlama çalışmaları için birebirdir.
Okul öncesindeki çocuklar aynı kitabı birçok kez okutmayı severler. Her okuyuşta kelimeleri eş anlamlılarıyla değiştirmek, karakterleri değiştirmek, olayların sıralamasını değiştirmek gibi oyunlar yapılabilir.
İlkokul döneminde de aynı kitabı tekrar okumak yararlıdır. Karakterlerin ne yaşayacağına nasıl karar verdiklerini, bu sefer neyi farklı yapabileceklerini, yeni bir kurgu yazsaydı ne olabilirdi gibi sorularla okuma derinleştirilebilir.
Ergenlik dönemindeki çocuklarla kitapları birlikte okumak ve tartışmak, kitap günlükleri tutmak keyifli olabilir.
Çocukların İlgi Alanlarını Genişletmek…
Çocukların ne okuyacaklarına kendilerinin karar vermesi için teşvik etmek önemlidir.
Kütüphanelere üye olmak, kitap kulüplerine katılmak, hediye alternatifi olarak kitap almak, yemeği kitapçısı olan bir kafede yemeyi tercih etmek gibi girişimler çocukların zihninde kitapların her zaman hayatın içinde olduğunu uyandırır.
Sadece nasihat etmek yeterli değildir. Sadece model olmaya çalışmak ya da örnekler göstermekte de yeterli değildir. Kitap okumayı hayatımızın her anlamda bir parçası yapabildiğimiz zaman, çocuklarımızda da bu girişimlerin izlerini göreceğiz demektir.
Yetişkinlerin de kendilerine pay çıkarabileceği, etkili ve net bir yazı olmuş. Eline sağlık…